سیر تطوّر جاذبههای بصری «ی معکوس» در کتیبههای ثلث از عصر مغول تا صفویه
نویسنده
چکیده مقاله:
قلم ثلث دارای ارزشهای بصری والایی در خوشنویسی اسلامی و منطبق با اهداف و کارکرد تزئیناتِ معماری است. بررسی روند تطوّر و تحوّل«ی» معکوس در کتیبههای ثلث نشان میدهد که این حرف از دوره ایلخانی تا اوایل عصر صفوی اغلب به صورت کوتاه و مورّب نگاشته میشد اما از نیمه عصر صفوی از «ی معکوس شالی یا قطاری » برای تقسیم کرسی بالا و پائین و ایجاد توازن و تعادلِ حروف در کتیبهنگاری ثلث استفاده بیشتری شد. پژوهش حاضر با روش توصیفی - تحلیلی و با عطف به کار میدانی در خصوص کتیبههای ثلث انجام گرفته است. نتایج این مقاله مویّد آن است که تطوّر «ی» معکوس از نوع کوتاه به بلند (قطاری) مبتنی بر دو عامل ملاحظات خوشنویسی از منظر ترکیب و حُسن همجواری و ضرورت انطباق خط ثلث با جلوههای بصریِ معماری اسلامی بوده است. همراه با عوامل گفته شده، از به کار گیری نوع مواد و مصالح، نحوه دورگیری، تراش و ساخت کتیبهها از عصر ایلخانی تا دوره صفوی نیز نباید غافل ماند. مجموع این عوامل، ضمن آنکه کتیبههای ثلث را از منظر ترکیببندی و انسجام کلی حروف و کلمات تقویت میکرد، بر زیبایی و هماهنگی این نوع اجرا با ملاحظات بصریِ معماری نیز تأثیر بسزایی نهاد.
منابع مشابه
سیر تطور رثا از عصر جاهلی تا اموی
رثا عالی ترین نمونه شعر عاطفی، صادق ترین نوع شعر، به عنوان یکی از اغراض مستقل شعری از گذشته های دور نقشی پر رنگ بر صفحه شعر شاعران داشته است. رثا به سه دسته «ندب ، تأبین و عزا» تقسیم می شود و از اغراض پرکاربرد شاعر جاهلی و آیینه اعتقاد و نگرش وی نسبت به مسأله مرگ است. مرثیه پاره ای از پیکر? ادبیات در صدر اسلام نیز به شمار می آید. اسلام با ظهور خود باورها و اندیشه های تازه ای را به میان آورد ...
15 صفحه اولسیر تحول کاشیکاری در آثار معماری دوره صفویه تا امروز
The tile making and the tile work are from valuable arrays related to architecture that the taste, elegance and the skill of our country’s tile makers have carried it to a degree of growth that has motivated the admire of the viewers. The people who have some acquaintance with Iranian Islamic architecture must enjoy the necessary knowledge of artistic values, designs as well as color and glaze ...
متن کاملسیر تطور احوال و مقامات عرفانی تا قرن ششم هجری
نام "مقامات" در متون عرفانی معمولا با "احوال" همراه شده است و تفکیک این دو مقوله از یکدیگر، با توجه به نظرات متفاوت عرفا، دشوار است. در فرهنگ اسلامی آنچه احوال و مقامات عرفانی نامیده شد ابتدا به صورت مفاهیم ایمانی، اخلاقی و معنوی در قرآن کریم و سنت رسول خدا (ص) مطرح شده بود و به تدریج در عمل اصحاب و تابعین و دیگر مسلمانان راه یافت و به عوامل سیر و سلوک باطنی تبدیل شد و خلعت اصطلاحات عرفانی یاف...
متن کاملتمرکز جمعیتی یهودیان در شهرهای ایران؛ از عصر سلجوقی تا حملة مغول
باوجود اطلاعات شایانتوجهِ جمعیتنگاشتی یهودیان قلمرو عربی از صدر اسلام، اطلاعات زیادی دربارة پراکندگی جمعیتی یهودیان در ایران بعد از اسلام تا دورة سلجوقی وجود ندارد. اما، وجود اطلاعات بیشتر پیرامون این دوره تا حملة مغول، امکان بررسی دربارة تمرکز جمعیتی و سکونتگاههای یهودیان ایران را در این مقطع فراهم میکند و بیانگر آن است که یهودیان ایران با وجود شمار کم، در مقایسه با اقلیتهای دینی دیگر، پرا...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 24 شماره 1
صفحات 79- 92
تاریخ انتشار 2019-03-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023